W dobie Internetu każdy z nas ma nieograniczony dostęp do sieci i umieszczonych w niej treści. Obok tych wartościowych, znajdują się również te niebezpieczne, zwłaszcza dla młodych i niepełnoletnich odbiorców. Taką aktywnością, która może pociągać za sobą negatywne konsekwencje, jest internetowa aktywność seksualna (IAS). Może ona mieć charakter indywidualny, relacyjny lub informacyjny. Odbiorcy mogą oglądać pornografię, erotykę, wchodzić w relację z innymi użytkownikami sieci oraz poszukiwać informacji dotyczących tematyki seksualności.
Internetowa aktywność seksualna to zatem nie tylko uzależnienie od pornografii. Uczestnictwo w sex czatach, cyberseks, seksting – to tylko niektóre z działań, mieszczących się w jej ramach. Możliwości seksualne kreowane przez Internet są bardzo różnorodne. Zapewniają anonimowość, ogólną dostępność i przystępność finansową treści, które spotykamy w sieci. W związku z tym odbiorca ma dużą dowolność i swobodę działania.
Internetowa aktywność seksualna
Internetowa aktywność seksualna pozwala odbiorcom w szybki i prosty sposób zaspokoić swoje nawet najbardziej złożone fantazje seksualne, do których boją się oni i wstydzą przyznać otwarcie. Dlaczego Internet stał się atrakcyjnym miejscem zabaw seksualnych i spełniania erotycznych fantazji? Przede wszystkim ze względu na swoją mobilność i powszechność. Jest interaktywny, nie skazuje nas na bierność, pozwala rozwijać fantazje bez obawy o odrzucenie i poczucie wstydu. W świecie wirtualnym możliwości są niemal nieograniczone. W Internecie nikt nie podda nas bezpośredniej ocenie i krytyce. Internauci coraz częściej korzystają z sieci również w celu poszukiwania partnera lub partnerki.
Internetowa aktywność seksualna dotyczy głównie użytkowników rekreacyjnych, zagrożonych i kompulsywnych. Pierwsza z wymienionych grup sięga po treści seksualne w celach rekreacyjnych i nie odczuwa negatywnych skutków swojej aktywności. W drugiej grupie mamy do czynienia z osobami, u których rozwinęły się zaburzenia o podłożu seksualnym w konsekwencji działań podejmowanych w świecie wirtualnym. Ostatnią grupę stanowią ci, którzy wykorzystują Internet w celu podejmowania patologicznych zachowań (parafilie, erotomania, uzależnienie, pedofilia).
Różne formy realizowania tego typu aktywności w sieci mogą zatem negatywnie wpływać na rozwój seksualny i psychiczny człowieka. Nierzetelne informacje na temat zdrowia seksualnego, podejmowanie ryzykownych zachowań seksualnych, uzależnienie od pornografii – to tylko niektóre z zagrożeń czyhających na internautów, którzy podejmują seksualną aktywność w świecie wirtualnym.
Uzależnienie od pornografii
Angażowanie się w ryzykowne działania, do jakich należy internetowa aktywność seksualna, może w każdej chwili przerodzić się w zachowania o charakterze nałogowym. Osoby podatne na uzależnienia szybko bowiem przyzwyczajają się do relacji nawiązywanych w Internecie i swoich codziennych „rytuałów”. Stopniowo tracą one kontrolę i rezygnują z fundamentalnych zachowań seksualnych, na rzecz tych podejmowanych w świecie wirtualnym. Uzależnienie od pornografii prowadzi do nałogowej, kompulsywnej masturbacji i innych instrumentalnych działań seksualnych. W konsekwencji prowadzą one do dysfunkcji seksualnych i społecznych.
Udowodniono bowiem znaczący wpływ uzależnienia od pornografii na związek. Internauci, którzy spędzają w świecie wirtualnego seksu systematycznie dużo czasu, borykają się ze spłyceniem relacji z partnerem/partnerką i zmniejszeniem poziomu rzeczywistych potrzeb seksualnych. Obniżenie libido i apetytu na seks pociąga za sobą szereg kolejnych konsekwencji. Partner lub partnerka internauty nadużywającego internetowej aktywności seksualnej czują się zaniedbani, nieatrakcyjni i nie zabiegają o kontakt intymny. W wyniku uzależnienia od cyberseksu i pornografii zapędzamy się zatem w błędne koło.
Leczenie i terapia
Objawy uzależnienia od seksu, pornografii, cyberseksu i ryzykownych zachowań seksualnych nie zawsze widoczne są gołym okiem. Duża liczba internautów zachowuje dyskrecję podczas podejmowania internetowej aktywności seksualnej. Dbają oni o anonimowość i nawiązują intymne relacje w sieci oraz oglądają erotyczne treści, zazwyczaj pozostając w ukryciu. To kwestia wstydu, pewnego rodzaju tabu, ale i narastającego problemu. Uzależnienie od tego rodzaju działań powinno być poddane leczeniu.
Wśród dostępnych form leczenia wyróżnia się psychoterapię, udział w grupach wsparcia i grupach samopomocowych, farmakoterapię, a nawet program 12 kroków Anonimowych Alkoholików czy Anonimowych Seksoholików. Psychoterapia może przybierać formę spotkań indywidualnych lub grupowych. W procesie leczenia liczy się przede wszystkim odnalezienie czynnika wyzwalającego potrzebę i konieczność podejmowania przez pacjenta internetowej aktywności seksualnej. Często bowiem okazuje się, że samo uzależnienie od pornografii lub cyberseksu nie jest problemem pacjenta. Wiąże się ono z bezpośrednimi przyczynami takiego stanu rzeczy. Mogą być nimi: napięcia emocjonalne, brak relacji partnerskiej w rzeczywistości, trudności natury psychicznej i seksualnej (nawet impotencja).
Terapeuci wspólnie z pacjentem dbają nie tyle o rezygnację z podejmowania określonych zachowań, ile o radzenie sobie z nimi. Internauci na nowo odkrywają pozytywne możliwości Internetu, wartościowe treści, również te o tematyce erotycznej i seksualnej. Specjaliści pracujący m.in. w poradniach leczenia uzależnień dobierają proces terapeutyczny indywidualnie do możliwości i oczekiwań określonego pacjenta. W przypadku niektórych z nich konieczna jest psychoterapia dla pary. Wiąże się to z oddziaływaniem bezpośrednim nie tylko na zdrowie psychiczne uzależnionego, ale również najbliższej mu osoby.
