Według danych posiadanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) depresja może dotykać już nawet 10% populacji. Jest to choroba o podłożu psychicznym, która dotyczy osób w każdym wieku i każdej płci. Może na nią zachorować każdy – niezależnie od statusu materialnego, pochodzenia społecznego i predyspozycji genetycznych. Osoby chore często wstydzą się swojego stanu, nie wiedzą gdzie szukać pomocy i jak sobie radzić z depresją. Ta poważna choroba o konkretnych objawach powinna być natomiast każdorazowo konsultowana ze specjalistą.
Odpowiedź na pytanie, jak sobie radzić z depresją nie jest łatwa. Sama choroba jest bowiem dość skomplikowana, wpływa na wszystkie obszary życia człowieka. Uniemożliwia poprawne funkcjonowanie, samorealizację, samoakceptację, rozwój osobisty i zawodowy. Utrudnia nawiązywanie relacji interpersonalnych, budowanie wzajemnego zaufania i zrozumienia między ludźmi. Co równie częste i istotne – niejednokrotnie pozostaje niezauważalna.
Kryzysowa i trudna sytuacja
Przyczyny depresji są bardzo różnorodne. Mogą wynikać zarówno z czynników wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Związane są z osobistymi predyspozycjami jednostki (temperamentem, osobowością, podatnością na stres, genetyką) oraz okolicznościami środowiskowymi. Trudne i nagłe doświadczenia, jakich niejednokrotnie w swoim życiu doświadczamy, przewyższają zdolności radzenia sobie ze stresem i kryzysem. Mogą to być sytuacje życiowe, takie jak: rozwód, rozstanie, śmierć bliskiej osoby, bezrobocie, nagła zmiana. Oprócz nich za powstanie depresji mogą być odpowiedzialne również konsekwencje, jakich doświadcza człowiek w trudnej, chorobowej sytuacji. Nowotwory, zaburzenia hormonalne, zaburzenia krążenia, padaczka, guzy mózgu i urazy – to schorzenia, które najczęściej niosą ze sobą ryzyko jednoczesnego wystąpienia depresji. Terapia, określająca, jak sobie radzić z depresją uzależniona jest zatem m.in. od możliwych przyczyn jej występowania u danego pacjenta.
Ponieważ potencjalnych przyczyn rozwoju depresji jest bardzo wiele, nie wiadomo do końca, skąd bierze się depresja. Nie ulega jednak wątpliwości, że należy pochylić się nad szczegółową diagnostyką tego stanu oraz rzetelnie przeprowadzonym wywiadem. Znamienne dla procesu diagnostycznego są również inne cechy i predyspozycje psychiczne, które manifestuje pacjent. Mogą do nich należeć: niska samoocena, obniżony nastrój, brak wiary w siebie, wyolbrzymianie problemów. Rozwój depresji ma ponadto podłoże patofizjologiczne i związane jest z zaburzeniami w równowadze neuroprzekaźników.
Jak sobie radzić z depresją?
Samodzielne radzenie sobie z depresją jest z góry skazane na porażkę. Pacjent wymaga bowiem opieki specjalistów i zastosowania określonego modelu leczenia. Poddaje się go działaniu określonej farmakoterapii, wspieranej psychoterapią. W tym celu ściśle współpracują ze sobą różni terapeuci – zwłaszcza psycholodzy i psychiatrzy. W niektórych przypadkach konieczna jest ponadto hospitalizacja pacjenta, głównie w celu zapewnienia mu bezpieczeństwa i powstrzymania go od realizacji myśli samobójczych.
Stres, spadek nastroju lub żałoba nie są same w sobie depresją. Jednak przedłużający się smutek, lęk czy strach może doprowadzić do jej wystąpienia. Dlatego nawet jeśli wydaje nam się, że radzimy sobie z własnymi smutkami i trudnościami, warto mieć obok siebie kogoś bliskiego, kto posłuży nam pomocą i radą w trudnych chwilach. Gdy odczuwamy głęboki smutek i nasz obniżony nastrój przedłuża się, nie powinniśmy zwlekać z wizytą u specjalisty.
Nie jest to z pewnością choroba zakaźna, zatem odpowiedź na pytanie, czy depresją można się zarazić, brzmi – nie. Powstaje ona w następstwie określonej sytuacji czy trudności. Podstępna choroba, jaką jest depresja, odbiera człowiekowi wszelkie zasoby, które mógłby on wykorzystać w walce z nią. Samodzielne leczenie depresji nie jest zatem możliwe. Obecnie coraz większa liczba pacjentów dostrzega i rozumie, że psychoterapia to nie wstyd. Często jednak sami pacjenci mają trudność ze zmobilizowaniem się do wizyty u terapeuty. Nie dostrzegają lub bagatelizują własne trudności. Z tego względu istotna jest pomoc i opieka osób najbliższych.
Minimalizacja skutków
Pierwszym krokiem podjętym w celu minimalizacji skutków wystąpienia depresji, jest konsultacja u lekarza psychiatry. On stawia trafną diagnozę, kieruje na dalsze badania oraz zaleca określony model leczenia terapeutycznego. W początkowych etapach często to środki farmaceutyczne pomagają pacjentom uporać się ze skutkami nadmiernego stresu, zmęczenia i obniżonego nastroju. Wiele osób zastanawia się nad tym, czy działanie antydepresantów nie jest niebezpieczne dla zdrowia. Z pewnością lekarz dobierze taki ich rodzaj i dawkę, która pomoże pacjentowi.
Duży nacisk w terapii depresji kładzie się również na kontakt z psychologiem. Pacjenci często korzystają z terapii indywidualnej, grupowej oraz uczestniczą w spotkaniach grup wsparcia. W walce z chorobą pomóc może nawet odpowiednio zbilansowana dieta, dlatego też do zespołu terapeutycznego zazwyczaj włącza się również dietetyka.
