Pierwsza wizyta u psychoterapeuty jest dla większości pacjentów źródłem wstydu, niepokoju i wątpliwości. Całkowicie niepotrzebnie. Dbałość o dobre zdrowie psychiczne i korzystanie z fachowej pomocy nie powinno być powodem odczuwania nieprzyjemnych emocji. Lęk przed nieznanym jest niejednokrotnie dość irracjonalny, oparty na stereotypach i karykaturach, jakie widzimy w mediach. Dla wielu osób sama psychoterapia i stan własnego zdrowia psychicznego wciąż są tematem tabu.
Czy pierwsza wizyta u psychoterapeuty jest niezręczna, wstydliwa i niepokojąca? Dla ogromnej większości pacjentów tak. Spodziewają się oni bowiem, że usiądą lub położą się na kozetce, a psychoterapeuta będzie ich słuchał, jedynie kiwając głową. Jednak specjalista nie jest od udzielania subiektywnych dobrych rad. Charakter prowadzonej przez niego terapii zależy w głównej mierze od nurtu psychoterapeutycznego, którym kieruje się on podczas pracy. Zależnie od potrzeb i preferencji pacjenta, terapeuta dobiera odpowiednie metody, którymi w późniejszym czasie się posługuje. Pierwsze spotkanie z pacjentem jest z reguły okazją do postawienia wstępnej diagnozy i zgłębienia tematu trudności, z jakimi boryka się chory.
Psychoterapia – jak wybrać dobry gabinet?
Przy wyborze psychoterapeuty nie warto kierować się wyłącznie prozaicznymi kwestiami. Dostępność gabinetów jest obecnie tak duża, że niemal w każdym miejscu zamieszkania lub jego pobliżu można znaleźć specjalistę odpowiedniego dla siebie. Kwestią indywidualnego wyboru jest również zakres cenowy, który jednak nie jest zbyt szeroki w poszczególnych rejonach kraju. Warto natomiast szczegółowo sprawdzić wykształcenie, terapeuty, poziom jego kompetencji i doświadczenia. Istotne są też metody i narzędzia, którymi posługuje się podczas swojej pracy. Dobra weryfikacja pozwala na większy sukces terapeutyczny – wówczas pierwsza wizyta u psychoterapeuty jest dobrym początkiem skutecznej terapii.
Warto zapytać psychoterapeutę lub poszukać informacji o tym, jakiej szkoły jest absolwentem i obejrzeć jego certyfikaty. Obecnie większość terapeutów umieszcza tego typu dane na swoich stronach internetowych. Podczas pierwszej rozmowy specjalista określi również, jakimi nurtami psychoterapii kieruje się podczas spotkań. Niektóre pozwalają bowiem na szybką efektywną współpracę w określonych trudnościach, inne wymagają czasu i refleksyjności zarówno ze strony pacjenta, jak i terapeuty.
Pierwsza wizyta u psychoterapeuty – jak wygląda?
Zanim pojawimy się u terapeuty, warto postawić sobie pytanie, z jakim problemem i trudnościami borykamy się na co dzień. Wiele osób uważa, że ich kłopoty nie są wystarczająco złożone i ważne, by stały się przedmiotem dyskusji z fachowcem. Jednak psychoterapia to nie wstyd – dla niej nie ma zbyt błahych tematów. Pierwsza wizyta u psychoterapeuty nie zakłada z góry zaangażowania w terapię i konieczności jej kontynuacji. Jest swoistą konsultacją, podczas której terapeuta ocenia możliwości i konieczność prowadzenia terapii. Do każdego pacjenta podchodzi indywidualnie. W razie konieczności sugeruje również konsultację u innych specjalistów – psychiatry, seksuologa, czasami nawet neurologa.
Podczas konsultacji to psychoterapeuta może rozpocząć rozmowę, czasami jednak decyduje się na milczenie, by zmotywować pacjenta do rozpoczęcia konwersacji (zwłaszcza jeśli pracuje on w nurcie psychoanalitycznym lub psychodynamicznym). Ostatecznie spotkanie nie jest jednak monologiem pacjenta. Wchodzi on w żywą dyskusję z terapeutą, może zadawać mu pytania i komentować spostrzeżenia. Podczas pierwszego spotkania psychoterapeuta pyta pacjenta o główny powód wizyty i oczekiwania. Ważne są dla niego również kwestie osobiste, przeżycia, odczucia i emocje. Niemal każdy szczegół z życia pacjenta może bowiem okazać się istotnym elementem psychoterapeutycznej „układanki”. Po wstępnej rozmowie i podjęciu decyzji o konieczności dalszej współpracy ustala się jej warunki. W kontrakcie psychoterapeutycznym najczęściej ustala się częstotliwość i długość sesji terapeutycznych, koszt i formy płatności, zasady odwoływania spotkań oraz główne cele terapii.
Psychoterapia trwa z reguły co najmniej kilka miesięcy. Może być dłuższa, zwłaszcza jeśli pacjent poszukuje odpowiedzi na skomplikowanie pytania, typu skąd bierze się depresja. Jeśli natomiast ma do czynienia z trudnościami lżejszej natury, jego terapia może zakończyć się już po upływie kilkunastu tygodni.
Jak się przygotować?
Zasady pierwszych konsultacji są dosyć proste. Do wizyty nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Warto potraktować pierwsze spotkanie z psychoterapeutą jak wizytę orientacyjną, kontrolną. Pacjent może mieć pewność, że podczas konsultacji zyska odpowiednią ilość czasu, która jest mu potrzebna do poruszenia wszystkich istotnych z jego punktu widzenia tematów. Jako pacjent musisz być jednak przygotowany na pytania, które padną ze strony terapeuty. Postara się on bowiem zrozumieć Twój punkt widzenia, historię trudności, z którymi się obecnie borykasz. Warto zapisać sobie kilka przykładowych sytuacji życiowych, które wpędzają nas w zły nastrój.
Podczas psychoterapii nie ma miejsca na niedopowiedzenia. Dlatego warto podczas rozmowy kierować się przede wszystkim szczerością. Tylko dzięki szczerości i zaufaniu specjalista może bowiem dotrzeć do źródła trudności pacjenta i zaproponować odpowiednie sposoby do ich pokonania. Mówienie o własnym życiu i problemach nie wszystkim przychodzi z łatwością. Terapeuta zawsze zachęca jednak do opowieści, choćby pogłębianej małymi kroczkami. Istotny jest fakt, że psychoterapeuta potrafi aktywnie słuchać pacjenta i zadaje takie pytania, które częstokroć okazują się przydatne w procesie diagnostyki jego stanu zdrowia psychicznego.
