Kanadyjczycy znani są z gościnności i otwartości, więc nic dziwnego, że podzielili się z nami Self-Reg, ciekawą metodą, która zastosowanie znajduje w pracy z dziećmi, nastolatkami, a także dorosłymi! W krótkim czasie stała się bliska rodzicom, jak i specjalistom – psychologom, pedagogom. Każdy znajdzie w niej coś dla siebie. SELF-REG to nie tylko metoda 5 kroków do … , to sposób myślenia o człowieku w kontekście stresu.
Krok 1 Odczytaj sygnały i przeformułuj zachowanie
Niezależnie, czy chcemy zrozumieć zachowanie naszego dziecka (napady złości) lub przyjrzeć się własnym reakcjom, pierwszym krokiem będzie odczytanie sygnałów stresu. Każdy człowiek ma swój sposób reagowania w sytuacjach stresujących, a indywidualne reakcje organizmu w sytuacji stresu, mają zwrócić naszą uwagę na informacje płynące z ciała. Widząc jak nasze dziecko reaguje płaczem, kopaniem, krzykiem na odmowę kupienia batonika lub czując się sparaliżowanym w sytuacji, kiedy okazuje się, że raport musi być skończony za 10 minut, zadaj sobie pytanie ,,dlaczego teraz?”. Może wydaje ci się, że lepiej zadziała zahamowanie reakcji – wyjście z dzieckiem ze sklepu, wykonanie raportu między bieganiem do toalety z mdłościami, ale to pomoże na moment, reakcja powtórzy się jutro, pojutrze. Zatrzymaj się i zadaj pytanie ,,dlaczego teraz?”, dlaczego teraz twoje dziecko wrzeszczy, dlaczego teraz masz stan przedzawałowy, dlaczego akurat teraz twój organizm przywołuje cię do stanu pobudzenia.
Krok 2 Zidentyfikuj stresory
Skoro już wiesz dlaczego tak się zachowałeś, teraz jest czas na obejrzenie z każdej strony stresora, który wywołał taką reakcję. Przez słowo ,,stresor” powinieneś rozumieć wszystko to, co zakłóca twój spokój. Twórca SelfReg opisuje obszary stresu, które warto analizować próbując zrozumieć trudne zachowanie. Jeśli zastanawiasz się, czemu próbując zdążyć na czas do pracy, siedząc w samochodzie obgryzasz paznokcie, kierowca za tobą nieustająco trąbi, a obok ktoś obok rozluźniony czeka na zielone światło, to znajdziesz prostą odpowiedź, każdego może stresować coś innego, a jeśli stresuje was to samo, to i jak w inny sposób. Żeby jednak było ci prościej zlokalizować to co jest twoim stresorem, musisz poszukać w sześciu obszarach: biologicznym, emocjonalnym, poznawczym, społecznym i prospołecznym. W ramach obszaru biologicznego możesz poszukać stresorów związanych z fizjologią i zmysłami – głód, hałas itp. Przykładem uczuć, które mogą nas stresować, są przede wszystkim silne, nowe emocje. To szczególnie ważne dla dzieci, uczących się dopiero rozumieć i budować świat swoich przeżyć emocjonalnych. Obszar społeczny wymaga od nas umiejętności dostosowania zachowania i myślenia do sytuacji społecznych. Stresory pochodzące z obszaru prospołecznego to sytuacje, w których rezygnujesz z własnych potrzeb na rzecz innych osób, przeżywasz konflikty moralne, stajesz naprzeciw trudnych emocji innych ludzi.
Krok 3 Zredukuj stresory
Od czego zacząć? Najłatwiejszym wydaje się być zredukowanie stresorów wynikających z obszaru biologicznego. Obniżenie poziomu stresu związanego z podstawowymi potrzebami, zwiększa naszą energię, potrzebną do radzenia sobie ze stresorami ,,wyższymi”. Nie należy się bać jednak stresorów przypisanym pozostałym obszarom. Bywa tak, że większy wpływ mamy na rozwiązanie konfliktu wewnętrznego dotyczącego wartości jakimi się kierujemy, niż obniżenie hałasu z ulicy.
Krok 4 Uświadom sobie, kiedy jesteś zestresowany
Jeśli dobrnąłeś tutaj, to umiesz już zorientować się w jakich sytuacjach władzę przejmuje stres i co go powoduje, z jakiego obszaru twojego życia pochodzi uciążliwy stresor. Teraz w każdej sytuacji, kiedy wystąpi trudne zachowanie, możesz sięgnąć po tę umiejętność. Czy to nie zmienia twojego spojrzenia na krzyczące i tupiące dziecko, kiedy wracacie z placu zabaw? Nie masz w sobie więcej zrozumienia? Stres nie jest kaprysem, to poważna sprawa. Pomóż dziecku zrozumieć co się z nim dzieje. Pomóż sobie zrozumieć co dzieję się z tobą, bądź uważny na sygnały, że stres zaczął cię konsumować na śniadanie. W ćwiczeniu samoświadomości pomocne będą techniki mindfulness (znajdzie się kiedyś miejsce na kilka zdań i o nich).
Krok 5 Zorientuj się, co pomaga Ci się uspokoić, odpocząć i odnowić zasoby energii
Ostatni krok oznacza czas na poszukiwania różnych stretegi, które pozwolą na odpoczynek po sytuacji stresu, która wywołała trudną, męczące reakcje. Tutaj nie ma gotowego rozwiązania, a poszukiwanie pomoże ci poszerzyć samoświadomość. W przypadku rodzica, który chce pomóc zmienić trudne zachowanie u dziecka, to oznacza wspólny czas i budowanie bliskości podczas sprawdzania, co działa. Uwaga. Kiedy jesteś rodzicem i chcesz pomóc dziecku w ćwiczenia samoregulacji, ważne żebyś wiedział jak silnie twój nastrój oddziaływuje na dziecko. Twoja frustracja w ogromnym stopniu generuje wysokie pobudzenie twojego dziecka.
Proste? Jeśli nie, zapraszam do przećwiczenia. Twórca koncepcji SelfReg, dr Stuart Shanker powtarza, że nigdy nie jest za późno na naukę samoregulacji, bez względu na wiek i siłę przeżywanego stresu. Ja już zaprzyjaźniłam się z SelfReg, teraz twoja kolej.
Auto: Klaudia Kornaś